F. JAVIER SÁNCHEZ MARCOS 

Euskadik eta Nafarroak historia eta kultura komuna partekatzen dute, baina biztanleriaren zahartzeak eta eraldaketa sozialak eragindako antzeko erronka demografikoei aurre egin behar diete. 2060rako, Euskadin biztanleen % 15,6 laurogei urtetik beherakoak izango direla uste da, eta ehun urtetik gorako pertsonen kopurua nabarmen handituko dela. Horrek erronka handiak dakartza gizarte- eta osasun-zerbitzuetan.

Nafarroan eta Euskal Autonomia Erkidegoan bereizitako identitateen bizikidetzak (nafarren % 36 euskal herritar sentitzen da, eta % 56 espainiar sentitzen da) eragina du adinekoekiko gizarte-politiketan eta -ikuspegietan, eta testuinguru paregabea sortzen du zahartze aktiboko estrategiak garatzeko.

 

Erronka demografikoak eta sozialak

 

 

 

Estrategia eta politika publikoak

• Euskal Estrategia: Eusko Jaurlaritzak bultzatutako Adinekoekiko Euskal Estrategiak (2021-2024) zahartze aktiboa eta osasungarria sustatzen du, bai eta kalteberatasunari eta mendetasunari arreta ematea ere. Parte-hartze soziala, etengabeko ikaskuntza eta teknologia berrien erabilera sustatzen dira, adinekoen autonomia eta ongizatea hobetzeko.
• Zahartze Aktiboaren Indizea: Zahartze Aktiboaren Indizea 40,3 puntukoa da Gipuzkoan, eta ingurune egokia islatzen du osasunean eta bizitza independentean. Emaitzak positiboak badira ere, lan- eta gizarte-arloko parte-hartzeak hobetzeko tartea du oraindik, eta etorkizuneko garapenerako funtsezko arloak dira.

Esperientzia zehatzak

• Landa-programa integratuak: Zanbranan (Araba), esaterako, programa integratuak garatzen dira gizarte-zerbitzuekin, lehen mailako arretarekin eta kultura-elkarteekin, mendekotasuna prebenitzeko eta etxean irautea sustatzeko.
• Datuetan oinarritutako ereduak: Pilares Fundazioaren eta SIA Adinberriren proiektuek datuetan, politika publikoetan eta esperientzia praktikoetan oinarritutako zahartze aktiboko ereduak aztertu eta sustatzen dituzte, duintasunean eta autonomian oinarrituta.

 

Etorkizun inklusiboa eraikiz

Adinetik harago, Euskadik eta Nafarroak gizartea eraldatzeko prozesu bati aurre egin behar diote, eta horrek politika integralak, berritzaileak eta errealitate demografiko berrietara egokituak eskatzen ditu.

Zahartze aktiboa eta baliozkoa funtsezkoa da adinekoak gizartearen protagonista izaten jarrai dezaten bermatzeko, bizi-kalitatearekin, parte-hartzearekin eta haien kultura- eta nortasun-aniztasunarekiko errespetuarekin. Administrazioen, profesionalen eta komunitatearen arteko lankidetza funtsezkoa da belaunaldi guztientzako etorkizun inklusiboa eta iraunkorra eraikitzeko.