NURIA GIL CALVIÑO 

Atapuercako aztarnategi arkeologikoak, Burgosko probintzian daudenak, munduko konplexu paleoantropologiko garrantzitsuenetako bat dira. Leku horiek irauli egin dute Europako giza eboluzioari buruzko gure ulermena, eta funtsezko ebidentziak eman dituzte Iberiar penintsulan milioi bat urte baino gehiagoz hominidoak egon direla jakiteko. Atapuerca mendilerroan hainbat barrunbe eta aztarnategi daude, eta hondar fosil paregabeak erakutsi dituzte. 2000. urtean, UNESCOren Munduko Ondare bihurtu zen.

1970eko hamarkadan hasitako indusketa sistematikoek Homo antecessor eta Homo heidelbergensis espezieak aurkitu dituzte, baita Europako lehen hileta-errituetako ebidentziak ere. Aurkikuntzek harrizko tresnak, desagertutako faunaren hondarrak eta Europako kontinenteko giza fosil zaharrenak dituzte, batzuk 1,2 milioi urtekoak. Aurkikuntza horiei esker, gure arbasoen bilakaera teknologikoa, soziala eta biologikoa berreraiki ahal izan da, eta Atapuerca munduko erreferente gisa ezarri da giza jatorrien azterketan.

 

• Elefantearen leizea

Europa mendebaldeko giza aztarnarik zaharrenak ditu, 1,2 milioi urtekoak. Bertan aurkitu ziren kontinenteko lehen giza okupazioa agerian uzten duten harrizko tresnak eta fosilak.

 

• Dolina Handia

Homo antecessor izeneko aztarnategia, 800.000 urteko antzinatasuna duena, identifikatu zen. Aurkitutako fosilek kanibalismo-praktikak iradokitzen dituzte, eta katebegi ebolutibo erabakigarria dira.

 

• Hezurren leizea

Duela 400.000 urteko giza fosilen pilaketa aparta, Homo heidelbergensis-aren 7.000 hondakin baino gehiagorekin. Gizateriaren lehen hilerritzat hartua.