NURIA GIL CALVIÑO 

Adin kronologikoa — urtebetetze-pasteleko kandelei putz egiten diegun bakoitzean ospatzen ditugun urteak — gure adin biologikotik nabarmen desberdina izan daiteke, gure organo eta sistemen benetako zahartze-egoera islatzen duena. Nature Aging aldizkari ospetsuan berriki argitaratu den ikerketa iraultzaile batek aditzera eman duenez, burmuineko erresonantzia magnetiko soil batek "orakulu mediko" gisa funtziona lezake, gure gorputza zein abiaduratan zahartzen ari den zehaztasun handiz aurreikusteko gai dena, narriadura-sintomak agertu baino askoz lehenago.

Gure osasunaren etorkizunerako leihoa

Ethan Whitman doktorea buru duen ikertzaile-taldeak analisi-tresna sofistikatu bat garatu du, garuneko irudiak aztertu eta giza begiarentzat hautemanezinak diren ereduak ateratzeko. Patroi horiek adimen artifizialeko algoritmoen bidez prozesatzen dira, zahartze biologikoaren abiadura agerian uzten dute, eta etorkizunean gaixotasun larriak garatzeko arriskua zenbatestea ahalbidetzen dute, hala nola dementzia, kardiopatiak eta zahartzearekin lotutako beste gaitz batzuk. "Izugarri harritu gintuen gure tresnak sintomak agertu aurretik gaixotasunen arriskua aurreikusi ahal izateak", adierazi zuen Whitman doktoreak. "Burmuinak organismo osoaren higaduraren erregistro zehatza izango balu bezala, eta guk erregistro hori irakurtzeko modua aurkitu bagenu bezala".

Garuna: gorputzaren zahartzearen jagolea

Ikerketak burmuineko milaka erresonantzia magnetiko aztertu zituen, eta hamarkadetan zehar medikuntzako historia osoekin korrelatu zituen. Emaitzek erakutsi zuten garunak fideltasun harrigarriz islatzen duela gainerako gorputzaren zahartze-egoera. Izan ere, nerbio-sistemaren organo nagusia denez, gorputz-sistema guztietatik jasotzen eta prozesatzen du informazioa, eta narriadura orokorraren "aztarnak" gordetzen ditu. Materia zuriko alterazioak, garuneko eskualde batzuetako bolumen-aldaketak eta mikrolesio baskularren presentzia dira sistemak aztertzen dituen adierazleetako batzuk, pertsona bat bere adin kronologikoari dagokiona baino azkarrago edo motelago zahartzen ari den zehazteko.

Inplikazioak prebentzio-medikuntzan

Berrikuntza hori aurrerapen garrantzitsua da medikuntza prebentiborako. Orain arte, zahartzearekin lotutako gaixotasun asko kalte esanguratsuak eragin zituztenean bakarrik diagnostika zitezkeen. Arrisku handiena duten pertsonak garaiz identifikatzeko aukerak aukera ematen die patologia horien garapena atzeratu edo prebenitu dezaketen esku-hartze goiztiarrei. "Demagun 45 urteko pertsona bati esan ahal diodala, kronologikoki adin hori izan arren, bere gorputza 55 urte izango balitu bezala zahartzen ari dela, eta datozen 15 urteetan narriadura kognitiboa garatzeko arrisku handia duela", azaldu du María Rodríguez doktoreak. Neurologo horrek ez du azterlanean parte hartzen, baina garunaren zahartzean espezializatuta dago. "Pertsona horrek bere bizimoduan aldaketak ezar litzake, prebentzio-tratamendu espezifikoak jarraitu eta bere osasuna maizago monitorizatu".

Erronka eta gogoeta etikoak

Potentzial handia duen arren, teknologia honek erronka etiko garrantzitsuak planteatzen ditu. Nork izan beharko luke informazio hori eskuratzeko aukera? Nola jakinaraziko litzaizkieke emaitza horiek pazienteei, beharrezkoa ez den antsietatea ez sortzeko? Aseguru medikoek erabil al ditzakete datu horiek etorkizunean gaixotasunak izateko arrisku handiagoa duten pertsonak diskriminatzeko? Ikertzaileek nabarmendu dute tresna hori prebentzioko tresnatzat hartu behar dela, eta ez iragarpen deterministatzat. "Ez gara esaten ari norbaitek ezinbestean gaixotasun bat garatuko duenik, baizik eta kasu askotan alda daitezkeen arrisku-faktoreak identifikatzen", argitu du Whitman doktoreak.

Ikerketa honetan hurrengo urratsa eskala handiagoko azterlanak egitea eta protokolo kliniko estandarizatuak garatzea izango da, teknologia hori osasun-sistemetan inplementatzeko, betiere pazienteak babesteko eta aurrerapen zientifiko bikain horren onurak maximizatzeko beharrezkoak diren babes etikoekin.